7) ORDENEN.

We kunnen ordenen onderverdelen in:

• sorteren
• classificeren
• serveren.

a) sorteren.

Dit is letterlijk: soort bij soort onderscheiden; een ordening aanbrengen op basis van een bepaald soort van iets.  

Een doorkijkje naar het onderwijs 7

• Bij het opruimen van de blokken worden alle blokken en rails in de daarvoor bestemde manden gedaan: de heel grote blokken worden op hun plaats neergezet. We hebben verschillende soorten blokken en die hebben allemaal hun eigen mand.
• Piet heeft heel veel speelgoed in zijn zak. ‘Sint, zeg maar tegen Piet dat hij in het huisje de poppenkleertjes mag brengen en de bouwkinderen kunnen wel nieuwe blokken gebruiken.’

Wat kun je doen om bewustzijn hiervoor te helpen ontwikkelen?

• Aanbieden van soorten stof (wol, katoen, zijde, linnen, fluweel) ;
• aanbieden van soorten geluid (gehoorkokers, bellenspel);
• aanbieden van soorten materiaal (stof, hout, ijzer, steen enz);
• aanbieden van soorten in kleur.

b) classificeren.

Dit is een ordening aanbrengen op basis van tot welke klassen iets behoort. Er wordt gekeken naar een of meerdere eigenschappen die overeenkomstig zijn.

Een doorkijkje naar het onderwijs

•  ‘Mag ik meedoen?’ ‘Nee, hier zijn alleen meisjes....’
• Of: ‘Mag ik meedoen?’ ‘Nee, in dit huis mag je alleen als je rode schoenen aanhebt (of rood in je kleren)’.
• ‘Alle kinderen met bruine ogen mogen hun tas gaan halen’, of: ‘Alle kinderen met blauw in hun kleren, of die sloffen aanhebben, mogen hun tas gaan halen.’
• ‘Voor het kapperspel moet je lange haren hebben.’
• ‘Als je een dier bent en een gebroken poot hebt, mag je bij de dierendokter komen.’
• Spelen met de kralenplankjes: maak eerst een rondje met de gele kralen, daarna met de blauwe kralen.
• We hadden mooie gekleurde bellen gekregen. Ze zaten nog in een zakje. Ik vroeg aan een kind of hij alle groene bellen bij elkaar wilde leggen. Daarna alle gele en daarna alle rode. Toen vroeg ik of een ander kind de kleine gele bellen bij elkaar wilde leggen en de grote rode bellen op een andere plaats op het tafeltje.

Wat kunnen we doen om bewustzijn hiervoor te helpen ontwikkelen?

• Het aanbieden en samen uitzoeken van classificaties wat betreft vorm, kleur, materiaal, eigenschap, functie.
• Zelf een classificatie aangeven door een bepaalde opdracht te geven: waar vind je iets van een bepaalde vorm, kleur, materiaal, eigenschap, functie.
• Gesprekjes in de kring naar aanleiding van wat er uit de belevingswereld komt vanuit het kind, bv. als het nieuwe schoenen (of andere kleren) heeft; als het naar zwemles is geweest; als het heeft gelogeerd; als het met vakantie is geweest, enz.

c) seriëren.

Dit is een ordening aanbrengen op basis van series maken van verschillende objecten.

Bij classificeren breng je ordening aan op basis van overeenkomsten.

Bij seriëren breng je ordening aan op basis van een bepaalde eigenschap in een bepaalde lijn.

Vanuit de praktijk:

• ‘Juffie, we lijken wel drie zusjes (lopen van groot naar klein wat lengte betreft).
• We zijn pietjes aan het maken van ‘echte’ pepernoten. ‘Leuk, een rijtje’, zegt iemand en legt de pepernoten van groot naar klein.
• ‘Ik maak muziek’ klinkt het, terwijl een jongen vier glazen water heeft gevuld van vol naar bijna leeg. Hij tikt erop met een lepeltje.
• Bij het brood bakken: een kind maakt allemaal balletjes van het deeg en legt ze van groot naar klein: ‘Kijk, een rijtje.’

Wat kun je doen om bewustzijn hiervoor te helpen ontwikkelen?

• Aanbieden van series zoals: matroesjka’s; doosjes van groot naar klein;
• kralen rijgen naar vorm en\of kleur(nuances);
• een trap maken van blokken van klein naar groot;
• soepgroenten op grootte zoeken (van dezelfde soort).